Αχρωματοψία

Αυτό το ιατρικό περιεχόμενο γράφτηκε από την οφθαλμίατρο Dr Maya Mineva και ελέγχθηκε από την εσωτερική μας οπτομέτρη Anna Sucha στις 27 Οκτωβρίου 2019. 

Το κανονικό ανθρώπινο μάτι διακρίνει τρία βασικά χρώματα – κόκκινο, πράσινο και ιώδες, και περίπου 300 άλλα ως αποτέλεσμα της ανάμιξής τους. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται Τριχρωμία (Trichromacy).

Ωστόσο, η έγχρωμη όραση μας μπορεί να διαταραχθεί και μπορεί τελικά να οδηγήσει και σε μια μορφή χρωματικής τύφλωσης — αχρωματοψία. Το Lentiamo επικεντρώνεται σε μια συγκεκριμένη μορφή χρωματικής τύφλωσης που ονομάζεται δαλτωνισμός ή αλλιώς αχρωματοψία. Ζητήσαμε τη συμβουλή ενός ειδικού: Η οφθαλμίατρος Dr Maya Mineva μας είπε τι είναι ο Δαλτωνισμός, πώς προκαλείται και ποια είναι τα συμπτώματα.

Τι είναι ο „δαλτωνισμός“ ή αλλιώς αχρωματοψία;

Ο όρος „Δαλτωνισμός“ προέρχεται από το όνομα του Άγγλου φυσικού και χημικού John Dalton, ο οποίος υπέφερε από δευτεροανωμαλία (deuteranomaly – αδυναμία να αντιληφθεί το πράσινο χρώμα). Περιέγραψε την κατάστασή του λεπτομερώς.

Το μορφολογικό υπόστρωμα της έγχρωμης όρασης είναι οι κώνοι (πολύ διαφοροποιημένα κύτταρα, που ονομάζονται φωτοϋποδοχείς) στην ωχρά κηλίδα. Οι διαταραχές της αντίληψης χρώματος εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες, όπως για παράδειγμα εάν το πρόβλημα είναι συγγενές ή επίκτητο. Οι συγγενείς διαταραχές ονομάζονται μονοχρωματοψία, ανώμαλη τριχρωματοψία και διχρωματοψία. Αυτές είναι οι συνήθως παρατηρούμενες μορφές: 

Οι τρεις μορφές της αχρωματοψίας

• Μονοχρωματοψία σημαίνει ολική χρωματική τύφλωση. Η όραση των ανθρώπων με μονοχρωματοψία είναι σαν μια ασπρόμαυρη φωτογραφία.
• Ανώμαλη τριχρωματοψία χωρίζεται σε διαταραχές στην αντίληψη του ερυθρού (πρωτανοπία), του πράσινου (δευτερανοπία), και του ιώδους-μπλε (τριτανοπία). Το σύστημα όρασης των ανθρώπων που έχουν ανώμαλη τριχρωματοψία αντιλαμβάνεται και τα τρία βασικά χρώματα, αλλά λιγότερο τέλεια και μερικές φορές ακόμη και λανθασμένα υπό κάποιες συνθήκες. Οι άνθρωποι συνήθως δεν παρατηρούν ότι τα μάτια τους επηρεάζονται από αυτή την πάθηση.
• Στην Διχρωματοψία το μάτι δεν αντιλαμβάνεται κανένα από τα κύρια χρώματα. Οι άνθρωποι βλέπουν ένα χρώμα παρόμοιο με το καφέ. Οι πιο συνηθισμένες διαταραχές είναι η εσφαλμένη αντίληψη του πράσινου (δευτερανοπία περίπου 75%) και του κόκκινου (πρωτανοπία περίπου 25%). Κανονικά οι άνθρωποι είναι τριχρωματικοί και χρειάζονται τρεις διαφορετικές πηγές φωτός.

Τι προκαλεί την αχρωματοψία;

Οι συγγενείς διαταραχές σχετίζονται με το χρωμόσωμα Χ, δηλαδή οι μητέρες είναι ο φορέας. Ωστόσο, η αχρωματοψία εμφανίζεται περισσότερο στα αγόρια (8%), παρά στα κορίτσια (0,5%).

Η επίκτητη τύφλωση χρώματος προκαλείται από οπτικό σύστημα ή οφθαλμολογική παθολογία, δηλητηρίαση ή ενδοκρανιακά τραύματα.

Η θεραπεία της αχρωματοψίας

Η έγχρωμη όραση μπορεί να αποκατασταθεί με την εφαρμογή χρωματιστών φίλτρων. Για να διαγνώσουν τον τύπο Δαλτωνισμού, οι οπτικοί χρησιμοποιούν τις λεγόμενες ψευδοχρωματικές πλάκες για τον εντοπισμό κληρονομικών ελαττωμάτων στην έγχρωμη όραση, δηλαδή πολύχρωμους πίνακες γραμμάτων ή αριθμών.